گروه های حرف اضافه ای در زبان فارسی:یک بررسی نقشگرا

Authors

والی رضایی

همایون سعیدی

abstract

گروه های حرف اضافه در نظریه پردازی های نحوی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. در دستور نقش و ارجاع این گروه ها به سه دستة افزوه، نشانگر موضوع و موضوع- افزوده تقسیم می شوند. دردستة اول، این گروه ها به عنوان ادات ایفای نقش می نمایند.در دستة دوم، گروه حرف اضافه یکی از موضوع های محمول می باشد. در دستة سوم، حرف اضافه، نشانگر موضوع برای محمول است اما بر معنای بند نیز می افزاید. نوشتار حاضر نشان می دهد که گروه حرف اضافه ای در زبان فارسی دارای کارکردهای مختلفی است و علاوه بر نقش ادات می تواند به منزلة نشانگر موضوع در ساخت های دو مفعولی و گاهی به عنوان مفعول مستقیم و برخی نقش های دیگر به کار رود. در این جستار گروه­های حرف اضافه­ای نشانگر موضوع با توجه به افعالی که با آنها تظاهر می یابند به ده دسته تقسیم شدند. گروه حرف اضافه­ای همراه با فعل­های ناگذر حرکتی، گروه حرف اضافه­ای مکانی و غیر مکانی همراه با فعل ربطی و گروه حرف اضافه­ای در ساختار­های فعل سبک فارسی، از دیگر مواردی می­باشد که در این پژوهش مورد بررسی قرار­گرفت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نگاهی انتقادی به گروه حرف اضافه ای و ویژگی های آن در دستور زبان فارسی

گروه حرف اضافه‌ای در مقایسه با گروه‌های دیگر از ویژگی‌ها و تمایزاتی برخوردار است، هسته این گروه، برخلاف سایر گروه‌ها گاهی از مرکزیت و تفوّق معنایی لازم برخوردار نیست یعنی مانند هسته سایر گروه‌ها، استقلال آوایی، املایی و دستوری دارد، ولی استقلال معنایی آن مانند هسته دیگر گروه‌ها نیست. هسته این گروه، امکان گسترش‌پذیری ندارد و دارای فهرست بسته و محدودی است، گاهی ممکن است هسته و وابسته این گروه با ک...

full text

گروه‌های حرف اضافه‌ای در زبان فارسی:یک بررسی نقشگرا

گروه‌های حرف اضافه در نظریه‌پردازی‌های نحوی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. در دستور نقش و ارجاع این گروه‌ها به سه دستة افزوه، نشانگر موضوع و موضوع- افزوده تقسیم می‌شوند. دردستة اول، این گروه‌ها به عنوان ادات ایفای نقش می‌نمایند.در دستة دوم، گروه حرف اضافه یکی از موضوع‌های محمول می‌باشد. در دستة سوم، حرف اضافه، نشانگر موضوع برای محمول است اما بر معنای بند نیز می‌افزاید. نوشتار حاضر نشان ...

full text

متمم قیدی، گروه قیدی، گروه اسمی یا گروه حرف اضافه ای؟

 متمم گروه اسمی است که پس از حرف اضافه قرار می گیرد و وجود آن در جمله گاه اجباری و گاه اختیاری است. هرچند موضوع متمم در دستور زبان از جمله موضوعات اصلی به شمار می رود، اما هنوز بسیاری از ابعاد آن مورد پژوهش و واکاوی قرار نگرفته است. یکی از این ابعاد تفکیک متمم اجباری(متمم فعلی) از متمم اختیاری(متمم قیدی) است که تنها زبان شناسان ودستورنویسان جدید به آن توجه کرده اند. در این پژوهش نگارنده ابتدا ب...

full text

نگاهی انتقادی به گروه حرف اضافه ای و ویژگی های آن در دستور زبان فارسی

گروه حرف اضافه ای در مقایسه با گروه های دیگر از ویژگی ها و تمایزاتی برخوردار است، هسته این گروه، برخلاف سایر گروه ها گاهی از مرکزیت و تفوّق معنایی لازم برخوردار نیست یعنی مانند هسته سایر گروه ها، استقلال آوایی، املایی و دستوری دارد، ولی استقلال معنایی آن مانند هسته دیگر گروه ها نیست. هسته این گروه، امکان گسترش پذیری ندارد و دارای فهرست بسته و محدودی است، گاهی ممکن است هسته و وابسته این گروه با ک...

full text

گروه حرف تعریف در زبان فارسی

این مقاله ضمن بررسی ساختمان گروه اسمی در زبان فارسی نشان داده است اکثر سازه‌های این گروه یا از هم مستقل‌اند یا وابسته‌های گروه موسوم به گروه حرف تعریف هستند. نگارنده تلاش کرده است در قالب تحلیلی یک‌دست، جایگاه ساختاری تمام سازه‌های مرتبط با موضوع این مقاله را براساس رویکرد کمینه‌گرا در نمودار درختی نشان دهد. از جمله مواردی که در این خصوص تحلیل شده گروه مالکیت، گروه حرف اضافه و گروه کمی‌نما در ز...

full text

بررسی گروه های حرف اضافه ای زبان فارسی و کاربرد های آموزشی آن ها

چکیده گروه حرف اضافه ای در جملات زبان فارسی نقش های مختلفی را به عنوان سازه ای مستقل می پذیرد، علاوه برآن می تواند وابسته ی گروه های اسمی، صفتی و قیدی نیز باشد. زبان شناسان و دستور نویسان دیدگاه های متفاوتی درباره ی گروه های حرف اضافه ای زبان فارسی دارند که همین امر ضرورت پژوهش بیشتر را در این زمینه آشکار می سازد. دستور نقش و ارجاع که یکی از نظریه های نقش گرا می باشد، دسته بندی ای را از گرو...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
زبان شناخت

Publisher: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN 2099-8002

volume 6

issue 11 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023